Het Regthuis vroeger
Ooit was Oudkarspel eigendom van de graven van Holland-Henegouwen en Beieren. Jacoba van Beieren verheft Oudkarspel tot Vrije Heerlijkheid en rond 1430 komt er een eigen rechtspraak. Later verkopen de Staten van Holland en West-Friesland dorpen aan een ieder die genoeg geld heeft. Zo wordt Oudkarspel in 1613 gekocht door Adriaan Duijck die zich dan Heer van Oudkarspel mag noemen. Daar hoort een Regthuys bij om recht te spreken. Dat wordt in 1618 gebouwd en vervangen door een nieuw gebouw in 1714. In 1799 raakt het zwaar beschadigd door krijgsgeweld.
Oudkarspel ligt dan in de frontlinie van een heuse oorlog op behoorlijk grote schaal. Engelsen (augustus 1799) en Russen (september 1799) landen op de stranden onder Den Helder en trekken op door Noord-Holland. In deze tijd van bezetting van ons land door Frankrijk proberen de Engelsen en Russen deze Franse troepen te verdrijven. De Fransen worden gesteund door een Bataafs leger zoals de Nederlandse soldaten nu worden genoemd.
Deze strijd levert behoorlijk wat schade op in Langedijk, waar aan de noordgrens van Oudkarspel bij de Ambachtsdijk een versterking is aangelegd. De strijd tussen Engelse en Bataafse troepen golft heen en weer zodat een aantal keren de soldaten van beide partijen door Langedijk trekken.
Het Regthuys wordt tijdens deze gevechten zo zwaar beschadigd dat sloop onvermijdelijk is.
In 1808 wordt het Regthuis herbouwd met aan de achterzijde een waag, die per boot bereikbaar was.
In 1901 is op de plek van de waag een veldwachterswoning gebouwd. Vanaf die tijd is het alleen nog maar gemeente- of raadhuis en doet het dienst totdat de vier Langedijker dorpen worden samengevoegd op 1 augustus 1941. Daarna wordt het door de dan heersende woningnood al snel omgebouwd tot twee woningen.
Nu is het een rijksmonument waar sinds 1989 het museum van de Stichting Langedijker Verleden zetelt. Het aangebouwde brandspuithuisje met allerlei spullen is ook te bezichtigen en de gerenoveerde brandspuit doet het weer sinds 2011.
In 2016 koopt de Stichting Hart van Oudkarspel Het Regthuis van de gemeente, die van het pand af wil. Naast de koopsom van 85.000 euro investeert de stichting nog eens ruim 200.000 euro in renovatie en het wegwerken van achterstallig onderhoud van het gebouw. Na de opknapbeurt doet Het Regthuis weer dienst als museum en trouwlocatie. Ook andere gemeenschapsfuncties voor Oudkarspel vinden er een plaats.
Meer weten over de geschiedenis van Oudkarspel? Kijk op de sites van Hart van Oudkarspel en Langedijker Verleden.